Jak napisać wypowiedzenie umowy o pracę?

Jesteś przed zmianą pracy i zastanawiasz się, jak pożegnać się z aktualnym pracodawcą? Ktoś z Twoich znajomych zmienia pracę? Koniecznie przeczytaj ten artykuł!
Znajdziesz tu wiele praktycznych wskazówek dotyczących wypowiedzenia umowy o pracę, informacje o ostatnich zmianach w prawie pracy, a także gotowe do użycia wzory dokumentów, dzięki którym sprawnie załatwisz niezbędne formalności. Pokażę Ci również, jak uniknąć błędów najczęściej popełnianych przez pracowników chcących rozwiązać stosunek pracy. Jak zauważyłam, jedną z trudności osób planujących odejście z firmy jest brak wiedzy na temat wypowiedzenia umowy o pracę. A przecież zanim rozpoczniesz nowe zatrudnienie, trzeba właściwie pożegnać się z dotychczasowym pracodawcą. Profesjonalnie i z klasą.

Rozwiązując umowę o pracę musisz się liczyć z okresem wypowiedzenia. Jest to czas, który po złożeniu stosownych dokumentów należy przepracować u aktualnego pracodawcy, inaczej mówiąc: termin zakończenia stosunku pracy. Ile wynosi wypowiedzenie i jak liczyć termin, przeczytasz w dalszej części wpisu. Na początek o szczególnym trybie rozwiązania umowy przez pracownika.

1. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, czyli ze skutkiem natychmiastowym w określonych warunkach. Przyczyną może być stan zdrowia pracownika lub ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków przez pracodawcę.

Zgodnie z Kodeksem pracy: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1666/1

Art. 55. § 1. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe. 

Jeżeli lekarz orzecze, że pracownik nie może dalej wykonywać pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku, pracodawca powinien powierzyć temu pracownikowi obowiązki zgodne z jego kwalifikacjami, a jednocześnie nie zagrażające zdrowiu. Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca nie dokona takiej zmiany stanowiska.

§ 1. ^{1 14)} Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie określonym w § 1 także wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika; w takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. 

Naruszeniem podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika mogą być m.in.:

• nieterminowe wypłaty wynagrodzenia lub ich brak,
• nieodprowadzanie należnych składek ZUS,
• brak zapewnienia zasad BHP, a co za tym idzie zagrożenie dla zdrowia i życia,
• mobbing,
• naruszanie przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku.

Ponieważ w tym przypadku konieczne jest wskazanie konkretnej przyczyny, która będzie zakwalifikowana jako „ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków” pracodawcy, warto taki krok dobrze przemyśleć, a najlepiej skonsultować z ekspertem z zakresu prawa pracy. Tym bardziej, że za nieuzasadnione rozwiązanie umowy w tym trybie pracodawca może żądać od Ciebie odszkodowania.

Jeżeli potrzebujesz dokładniejszych informacji na temat opisanych powyżej przypadków, bardzo wnikliwe omówienie znajdziesz na stronie portalu Infor.pl. 

Tutaj bezpłatnie pobierzesz wzór rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia:
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.doc 
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.pdf

2. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem

Możesz w każdym momencie rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem bez konieczności podawania przyczyny. Pamiętaj jednak o formie pisemnej oraz o obowiązujących okresach wypowiedzenia. W ostatnim czasie zmieniły się przepisy i teraz okresy wypowiedzenia dla umów na czas nieokreślony i określony liczone są według takich samych zasad. Ponadto nie funkcjonują już umowy na zastępstwo, dla których okres wypowiedzenia wynosił trzy dni. Aktualnie stosuje się umowy na czas określony w celu zastępstwa.

Zgodnie z Kodeksem pracy: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1666/1

Art. 36. § 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1)  2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2)  1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3)  3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata. 

Pracownicy często mają problem z wyliczeniem okresu wypowiedzenia. Jak to zrobić poprawnie? Należy pamiętać, że okresy wypowiedzenia liczy się pełnymi tygodniami lub miesiącami. Poniżej znajdziesz konkretne przykłady i wyliczenia zobrazowane w kalendarzu. 

Jeżeli okres wypowiedzenia wynosi dwa tygodnie, to zawsze kończy się w sobotę i wynosi pełne dwa tygodnie. 

Przykład: Pracownik złożył wypowiedzenie 5 czerwca 2018. Dwutygodniowy okres wypowiedzenia zaczyna bieg w poniedziałek 11 czerwca, a stosunek pracy wygasa 23 czerwca 2018. Identycznie należałoby liczyć okres wypowiedzenia, gdyby pracownik złożył wypowiedzenie dowolnego dnia między 4 a 9 czerwca 2018. 

Jeśli jednak pismo dotyczące rozwiązania umowy wpłynęłoby do pracodawcy 11 czerwca 2018, wówczas umowa wygasłaby cały tydzień później, tj. 30 czerwca 2018. 

Nieco inaczej liczymy okres wypowiedzenia, kiedy wynosi on miesiąc lub kilka miesięcy. Wypowiedzenie zawsze zaczyna swój bieg pierwszego dnia miesiąca. To znaczy, że NIE odliczamy np. 30 dni od najbliższego poniedziałku po złożeniu stosownego dokumentu, ale cały kolejny miesiąc kalendarzowy lub kilka miesięcy. W tym przypadku stosunek pracy wygasa zawsze ostatniego dnia (nie roboczego!) miesiąca kalendarzowego. 

Przykład: Pracownik złożył wypowiedzenie 5 czerwca 2018 roku i obowiązuje go miesięczny okres wypowiedzenia. Oznacza to, że zaczynamy liczyć od 1 lipca, a stosunek pracy wygasa 31 lipca 2018. Tak samo należałoby liczyć okres wypowiedzenia, gdyby pracownik dostarczył dokument między 1 a 30 czerwca.

Tutaj bezpłatnie pobierzesz wzór wypowiedzenia umowy o pracę:
Wypowiedzenie umowy o pracę.doc
Wypowiedzenie umowy o pracę.pdf

Jak przekazywać dokumenty dotyczące rozwiązania umowy o pracę, dowiesz się z dalszej części tego wpisu. Pamiętaj jednak, że pracodawca nie może ich nie przyjąć. 

3. Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron 

W przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron wszelkie warunki odejścia pracownika są ustalane indywidualnie między zatrudnionym i pracodawcą. Taki dokument należy więc albo przygotować w kilku wersjach, albo dopiero po rozmowie z pracodawcą i uzgodnieniu warunków odejścia.

Tutaj bezpłatnie pobierzesz wzór rozwiązania umowy za porozumieniem stron:
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.doc
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.pdf

4. Skrócenie okresu wypowiedzenia

Zdarza się, że pracownikom zależy, aby rozpocząć nową pracę wcześniej niż ustawowo kończyłby się stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą, szczególnie, gdy okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące. W takiej sytuacji porozmawiaj z przełożonym, aby znaleźć rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron. 

Z jednej strony pracodawcy zależy, aby zapewnić sprawne i płynne przejęcie Twoich obowiązków służbowych. Z drugiej strony nie ma powodów, aby zatrzymywać pracownika, który już myślami jest w innym miejscu. Należy przy tym pamiętać, że pracodawca nie musi wyrazić zgody na skrócenie okresu wypowiedzenia. 

Inaczej niż w przypadku samego dokumentu dotyczącego rozwiązania umowy o pracę, dokumentu dotyczącego skrócenia okresu wypowiedzenia pracodawca może nie przyjąć.
Dlatego lepiej jest przedstawić dwa osobne pisma: 

1. wypowiedzenie umowy o pracę,
2. prośbę o skrócenie okresu wypowiedzenia. 

Zgodnie z Kodeksem pracy: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1666/1

Art. 36.§ 6. Strony mogą po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy; ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę. 

Pracownicy posługują się często jednym z dostępnych w internecie wzorów, który nie do końca poprawnie zatytułowano „porozumieniem”. O porozumieniu możemy mówić, kiedy warunki odejścia są rzeczywiście omówione i ustalone przez strony, co opisuję w punkcie „Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron”. W przypadku, gdy pracownik dopiero prosi o skrócenie okresu wypowiedzenia, nie można jeszcze mówić o ustaleniach w tej kwestii. Dlatego najlepiej złożyć dwa osobne dokumenty, o których piszę powyżej. 

Tutaj bezpłatnie pobierzesz wzór wniosku o skrócenie okresu wypowiedzenia:
Prośba o skrócenie okresu wypowiedzenia.doc 
Prośba o skrócenie okresu wypowiedzenia.pdf  

5. Doręczenie dokumentów

Dokumenty dotyczące rozwiązania umowy o pracę możesz złożyć przełożonemu,  kierownikowi zakładu pracy czy w sekretariacie firmy. Jest jednak dobrym zwyczajem, aby w pierwszej kolejności porozmawiać z bezpośrednim przełożonym. Szczególnie, kiedy zamierzasz później porozumieć się np. w sprawie skrócenia okresu wypowiedzenia. 

Każdy dokument przygotuj w dwóch oryginalnych egzemplarzach: jeden przekazujesz pracodawcy, a drugi – z potwierdzeniem i datą przyjęcia – zachowujesz dla siebie. Warto zadbać o ten drugi egzemplarz, w razie gdyby dokument np. się zapodział lub powstały wątpliwości co do daty jego doręczenia. 

6. W okresie wypowiedzenia nadal jesteś pracownikiem

Jak pisałam na wstępie, z byłym pracodawcą warto pożegnać się profesjonalnie i z klasą. Czasami pracownikom zdarza się zapomnieć, że w okresie wypowiedzenia nadal mają prawa, ale i obowiązki, jak dotychczas. 

Zgodnie z Kodeksem pracy: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1666/1

§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1)  przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
2)  przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;
3)  przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;
4)  dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;
5)  przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Za rażące naruszenie takich obowiązków, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. 

Zgodnie z Kodeksem pracy: http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/1666/1

Art. 52. § 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1)  ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2)  popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3)  zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Tak więc nieusprawiedliwiona nieobecność, niedochowanie tajemnicy czy po prostu niewykonywanie swoich obowiązków mogą być podstawą do natychmiastowego zwolnienia, nawet w okresie wypowiedzenia. 

Warto na tym ostatnim etapie zatrudnienia u aktualnego pracodawcy zachować się bardzo poprawnie. Moje doświadczenia pokazują, że nigdy nie wiesz, gdzie i w jakich okolicznościach spotkasz w przyszłości Twojego byłego przełożonego czy pracownika. Poza tym w dobrej atmosferze prościej się rozmawia nawet o trudnych sprawach. Nie warto palić za sobą mostów. Nawet jeśli masz w sobie frustrację i złość, jeśli uważasz, że nie traktuje się Ciebie właściwie, zachowuj się do końca profesjonalnie.

Jak widzisz, rozwiązanie umowy o pracę nie jest skomplikowane ani trudne, jeśli masz odpowiednią wiedzę. Opisałam wszystkie sposoby rozwiązania stosunku pracy przez pracownika, a także przygotowałam dla Ciebie gotowe dokumenty, z których w razie potrzeby zawsze możesz skorzystać.

Udostępnij ten wpis, aby pomóc Twoim znajomym, którzy będą zmieniać pracę. Znajdą tu wszystkie niezbędne informacje i wzory dokumentów dostosowane do różnych sytuacji.

Jeśli po przeczytaniu tego wpisu nasunęły Ci się pytania lub wątpliwości, napisz o nich w komentarzu. Chętnie na nie odpowiem. 

Dokumenty:
Wszystkie wzory dokumentów.doc
Wszystkie wzory dokumentów.pdf
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.doc 
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.pdf
Wypowiedzenie umowy o pracę.doc
Wypowiedzenie umowy o pracę.pdf
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.doc
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.pdf
Prośba o skrócenie okresu wypowiedzenia.doc 
Prośba o skrócenie okresu wypowiedzenia.pdf