5 pytań, na które musisz odpowiedzieć na każdej rozmowie kwalifikacyjnej

W tym wpisie podaję pięć pytań – pewniaków, które padają na każdej rozmowie kwalifikacyjnej. Bez przygotowania do nich nawet nie wybieraj się na spotkanie. To absolutne minimum, jeśli na poważnie szukasz pracy i chcesz zrobić profesjonalne wrażenie w procesie rekrutacji. Podpowiem Ci też, jakie odpowiedzi zadziałają na Twoją korzyść, a jakie na pewno nie.
Ten artykuł powstał z inspiracji czytelnika bloga i rozpoczyna cykl dotyczący rozmów kwalifikacyjnych, którego współautorem możesz być również Ty.
A więc zaczynamy: pięć pytań, na które musisz odpowiedzieć na spotkaniu rekrutacyjnym.

1. Co Pan/Pani wie o naszej firmie?

Kiedy już dostaniesz zaproszenie na rozmowę, zbierz informacje o firmie, która Cię zaprasza. Wejdź na stronę internetową, profile na portalach społecznościowych i rekrutacyjnych, sprawdź inne źródła informacji, np. youtube, informacje prasowe. Jeśli masz znajomych, zapytaj ich.
Nie chodzi o to, aby na pamięć uczyć się historii firmy, czy specyfikacji produktów, ani też skupiać się na firmowych plotkach. Wypada natomiast mieć ogólną wiedzę o nowym potencjalnym pracodawcy:

• w jakiej branży działa?
• jakie produkty / usługi oferuje?
• kim są klienci / odbiorcy tych produktów / usług?
• co wyróżnia firmę spośród innych podobnych?
• co szczególnego oferuje pracownikom?

Najlepiej zrób sobie notatki i miej je ze sobą – możesz nawet w telefonie.

Dlaczego jest to ważne, aby zebrać informacje o firmie przed rozmową? Przede wszystkim to istotna wiedza dla Ciebie. Może się przecież okazać, że nie chcesz w takiej firmie pracować z powodu np. złej opinii jako pracodawcy lub niezgodności z Twoimi wartościami. Z drugiej strony wypada wiedzieć coś o firmie, dla której chcesz pracować i jest to naturalne, że kandydat powinien być potencjalnym przyszłym pracodawcą zainteresowany. Takie jest oczekiwanie osób prowadzących rozmowy i w ten prosty sposób możesz znacznie zwiększyć Twoje szanse. Okażesz w ten sposób Twoją silną motywację do podjęcia pracy oraz poważne podejście do rekrutacji.

Nigdy nie odpowiadaj, że nie udało Ci się sprawdzić z powodu braku czasu, że bierzesz udział w wielu rekrutacjach i nie pamiętasz tej firmy itp. Równie słabo wypadają wyświechtane ogólniki w rodzaju, np. dynamiczny rozwój, międzynarodowy zasięg, ugruntowana pozycja rynkowa.

Z mojej perspektywy jako rekrutera, powiem Ci, że czuję się trochę ignorowana, kiedy kandydat nie ma żadnej wiedzy o pracodawcy. Ja solidnie przygotowuję się do każdej rozmowy: czytam CV, list motywacyjny, analizuję ankietę rekrutacyjną. I do głowy by mi nie przyszło, żeby powiedzieć np. nie miałam czasu przeczytać Pana/Pani CV, więc proszę mi je streścić.

2. Co Pana/Panią zainteresowało w naszym ogłoszeniu? Dlaczego chce Pan/Pani u nas pracować?

Rekrutacje trwają czasem kilka miesięcy i ogłoszenie, na które wysyłasz odpowiedź, może po takim czasie już wygasnąć. Warto zatem zachować nie tylko link do ogłoszenia, ale również samo ogłoszenie jako plik PDF, oczywiście odpowiednio opisany. Jak to zrobić, przeczytasz we wpisie Jak szukać pracy nie tracąc mnóstwa czasu? 
Takie zachowane ogłoszenie możesz mieć z sobą na spotkaniu np. jako wydruk albo w plik telefonie.

No dobrze, treść to podstawa, a teraz zastanówmy się, co odpowiedzieć na pytanie, co Cię zainteresowało i dlaczego chcesz tu pracować. Jak zwykle radzę udzielać odpowiedzi prostych i zgodnych z prawdą, np.

• zakres obowiązków
  – obejmuje zadania, w których czujesz się pewnie,
  – jest szerszy niż w aktualnej pracy i będziesz mieć szansę nauczyć się czegoś nowego,
  – jest węższy niż w aktualnej pracy, a chcesz się skupić na tym właśnie obszarze;
• oferowane benefity,
  – szkolenia,
  – opieka medyczna;
• branża 
- chcesz pracować w tym obszarze, bo interesujesz się …;
• firma jest znana jako dobry pracodawca i dba o swoich pracowników, o czym wiesz od Twoich znajomych, którzy tu pracują/pracowali.

Napewno znajdziesz w ogłoszeniu coś, co możesz przywołać odpowiadając na to pytanie. Pamiętaj, aby to była prawda, bo rekruterzy zwykle uważnie słuchają i zadają dalsze pytania, żeby dowiedzieć się o Tobie czegoś więcej. Ja zawsze tak robię 😉

Podobnie jak w przypadku informacji o firmie stanowczo odradzam odpowiedzi w stylu: nie pamiętam, to było dawno, możliwość rozwoju, ugruntowana pozycja rynkowa itp.

3. Dlaczego chce Pan/Pani odejść z obecnej pracy?

Odpowiedź na to pytanie należy według mnie do najtrudniejszych. Nie wypada w żadnym razie narzekać na aktualnego pracodawcę, a jednak powód jakiś musi być. Nie polecam też banałów o rozwoju i pozycji rynkowej.

Jest o wiele prościej, kiedy sytuacja trochę zmusza Cię do zmiany pracy z uwagi na np. redukcję zatrudnienia, przejęcie firmy czy likwidację działu. Nie widzę przeciwwskazań, aby powiedzieć otwarcie o tego typu przyczynach. Podobnie, jeśli:

• uzgodnienia na etapie rekrutacji były inne niż okazały się w rzeczywistości;
• Twoja umowa na czas określony nie została przedłużona i takie ustalenia były od początku, bo firma potrzebowała tymczasowego wsparcia;
• właśnie kończysz kurs/studia podyplomowe z zakresu … a w obecnym miejscu pracy nie masz możliwości pracować w tym obszarze.

A co, jeśli nie ma takich przyczyn? Znów polecam: szczerze i wprost – na ile tylko to możliwe:

• od kilku lat wykonujesz te same zadania, wszystkie proponowane przez Ciebie i możliwe do wdrożenia usprawnienia zostały zrealizowane i brakuje Ci wyzwań;
• starasz się co 2-3 lata zmieniać pracę, żeby zdobywać nowe doświadczenie i nie popaść w rutynę;
• w firmie zaszły pewne zmiany organizacyjne, które odbierasz jako niekorzystne dla Twojej pracy, a niestety pomimo starań, nie udaje się tu nic poprawić;
• masz poczucie, że nie wykorzystujesz w pełni Twojej wiedzy z zakresu … oraz doświadczenia w obszarze … i to Cię frustruje;
• Twoje wynagrodzenie stanowisko Cię nie satysfakcjonuje, a w aktualnym miejscu nie ma szansy na zmianę.

Uważaj jednak, aby nie oczerniać aktualnego pracodawcy czy przełożonego, bo będzie to przemawiać na Twoją niekorzyść. Zachowuj się dyplomatycznie. Nie popadaj jednak w drugą skrajność. Jeśli będziesz wychwalać obecnie zatrudniającą Cię firmę i warunki pracy, trudno będzie zrozumieć, dlaczego chcesz zmiany.

Jako rekruter zawsze zgłębiam temat i dopytuję o szczegóły. Polecam Ci więc przygotować się na dokładniejsze wyjaśnienia

4. Proszę opowiedzieć coś o sobie

Rekruterzy oczywiście oczekują odpowiedzi w kontekście zawodowym. To jest Twoja szansa, aby się zareklamować. Przygotuj się i dobrze z niej skorzystaj. Zbierz informacje o firmie i ofercie pracy, a następnie przemyśl wypowiedź. Polecam zawrzeć w niej następujące informacje:

• wykształcenie, kursy – najistotniejsze dla tego stanowiska;
• przebieg zatrudnienia – krótko, bez dat i szczegółów, które są w CV;
• kompetencje zawodowe i uprawnienia – co potrafisz i jakie zadanie możesz realizować;
• pozostałe umiejętności – języki obce, prawo jazdy, programy komputerowe;
• cechy charakteru – istotne w pracy;
• sukcesy i osiągnięcia – niekoniecznie zawodowe;
• zainteresowania, hobby – pokaż, że nie samą pracą żyjesz.

Wypowiedź nie powinna trwać zbyt długo i dotykać zbyt wielu szczegółów. Jeśli coś zainteresuje rekrutera, z pewnością o to dopyta. Zaakcentuj to, co wyróżnia Cię spośród innych kandydatów, np. znajomość mniej popularnego języka czy programu, duże doświadczenie w niszowej branży itp.

Nigdy nie mów, że nie lubisz o sobie opowiadać, nie umiesz się chwalić, nie wiesz, co powiedzieć. Na rozmowie jesteś właśnie po to, żeby o sobie opowiadać i się chwalić! Wiem, że dla wielu osób jest to trudne do zaakceptowania, ale rozmowa kwalifikacyjna to taka trochę „sprzedaż”. Kandydat powinien przedstawić się wiarygodnie i na tyle korzystnie, aby pracodawca chciał go zatrudnić. Z kolei pracodawca powinien tak przedstawić proponowane warunki pracy, aby kandydat chciał je przyjąć. Jak każda uczciwa i satysfakcjonująca obie strony transakcja handlowa powinna opierać się o rzetelną ofertę zgodną ze stanem faktycznym.

5. Jakie są Pana/Pani oczekiwania finansowe?

No i znów – jak do wszystkich pytań, tak i do tego trzeba się przygotować. Najlepiej korzystając z artykułu Sprawdź, ile powinno wynosić Twoje wynagrodzenie oraz linków w nim dostępnych.

Pamiętaj, że w umowie i innych dokumentach widnieje wynagrodzenie brutto. Pokażesz Twój profesjonalizm, kiedy podasz Twoje oczekiwania właśnie jako kwotę brutto. Poza tym netto (czyli to, co pracownik otrzymuje przelewem na konto) zależy od wielu czynników, m.in. kosztów uzyskania przychodu, progu podatkowego, sposobu rozliczania ze współmałżonkiem, ewentualnych potrąceń i zajęć wynagrodzenia.
W internecie znajdziesz kalkulatory, które pomogą Ci przeliczyć kwotę netto na brutto i odwrotnie, np.
https://www.money.pl/podatki/kalkulatory/plac/ 
https://www.infor.pl/kalkulatory/brutto_netto.html
Wybierz umowę o pracę, podaj kwotę netto, a następnie przelicz na brutto. Polecam na własny użytek określać widełki wynagrodzenia – więcej szczegółów znajdziesz we wpisie Sprawdź, ile powinno wynosić Twoje wynagrodzenie. 

Nie unikaj odpowiedzi, nie mów, że to najgorsze czy najtrudniejsze pytanie, że się go obawiasz itp. Przecież zamierzasz w tej pracy zarabiać. Nie odpowiadaj pytaniem na pytanie, np. a ile można zarabiać, jaki jest budżet itp.
Gdyby zdarzyło się tak, że po podaniu przez Ciebie kwoty zaobserwujesz niepokojącą reakcję rozmówców, możesz zapytać: czy to mieści się w Państwa budżecie? Jeśli odpowiedź będzie przecząca, dopytaj: jak duża jest rozbieżność? Jeśli dopuszczasz negocjacje w tym zakresie, powiedz to otwarcie.

Jako rekruter czasem informuję kandydatów, że budżet nie pozwala nam zaproponować wynagrodzenia na takim poziomie i jeśli to jest kwota nie podlegająca negocjacjom, to niestety nie możemy brać Pana/Pani pod uwagę w dalszym procesie. Ponieważ jest to czynnik bardzo istotny staram się ustalić oczekiwania finansowe przed rozmową, najczęściej w ankiecie rekrutacyjnej.

Ponieważ dość łatwo jest zdemaskować niespójności w wypowiedziach kandydatów (ja nie mam z tym większych problemów), na rozmowach kwalifikacyjnych zawsze mów prawdę. Po pierwsze unikniesz sytuacji, kiedy dostaniesz pracę, która nie będzie Ci odpowiadać. Po drugie w trakcie rozmowy i tak się stresujesz, więc nie utrudniaj sobie życia próbując coś ukryć albo ubarwić. Oczywiście przedstawiaj się w korzystnym świetle, ale też zgodnie z faktami.
Jeszcze jedna ważna sprawa: jeśli dla danego stanowiska wymagana jest komunikatywna znajomość języka obcego, przygotuj odpowiedzi na wszystkie pytania również w tym języku.